نخستین زن دریا سالار ایران

اوایل زندگی او
جزئیات مربوط به زندگی اولیه و خانواده درمنه اول از کاریا تا حدودی مبهم باقی مانده است و در مه زمان و محدودیت های سوابق تاریخی پوشانده شده است.
آرتمیسیا که در یک دودمان معتبر به دنیا آمد، دختر لیگدامیس پادشاه هالیکارناسوس و مادری کرتی بود که نامش در تاریخ گم شده است.
ترکیب میراث کاریایی پدرش و اصل و نسب کرت مادرش به درمنه پس زمینه فرهنگی غنی و متنوعی را ارائه کرد، زمینه ای که شاید در آینده بر رویکرد غیر متعارف او در رهبری و جنگ تأثیر بگذارد.
پادشاهی هالیکارناسوس، واقع در ترکیه امروزی، بخشی از منطقه وسیع‌تر کاریا بود.
این شهر-دولت پرهیاهو که به دلیل موقعیت استراتژیک و تجارت دریایی پر رونق خود مشهور است، به درمنه جوان تربیتی غرق در سیاست و تجارت ارائه داد.
اگرچه مشخصات تحصیلات اولیه او در حد حدس و گمان باقی مانده است، منطقی است که فرض کنیم او در هنرهای اداری و دیپلماتیک آموزش دیده است، آمادگی لازم برای یک حاکم آینده.
به قدرت برسند
آرتمیسیا پس از مرگ شوهرش به سلطنت رسید، زیرا پسرشان پیسیندلیس برای حکومت خیلی جوان بود.آرتمیسیا به عنوان یک ملکه بیوه، ردای رهبری را به خود گرفت و سطحی از زیرکی سیاسی و مهارت استراتژیک را نشان داد که بسیار فراتر از انتظارات اجتماعی زنان در آن زمان بود.
آرتمیسیا اول از کاریا پس از صعود بر تاج و تخت هالیکارناسوس، کنترل منطقه ای مرفه و استراتژیک را در اختیار گرفت.
حکومت او اما بدون چالش نبود. او به عنوان یک زن در جامعه‌ای که عمدتاً مردانه است، باید از پیچیدگی‌های حفظ قدرت و احترام در میان رعایا و دولت‌های همسایه خود عبور می‌کرد.
با وجود این، آرتمیسیا ثابت کرد که یک رهبر مؤثر و زیرک است.
حکومت او با تمرکز بر ثبات داخلی و رونق اقتصادی مشخص شد. او تجارت و بازرگانی را پرورش داد و از موقعیت هالیکارناسوس به عنوان یک مرکز دریایی مهم نهایت استفاده را برد.این امر اقتصاد شهر-دولت را تقویت کرد و جایگاه آن را در میان مناطق همسایه افزایش داد.او همچنین درک عمیقی از چشم انداز ژئوپلیتیک زمان خود نشان داد و به طرز ماهرانه ای تعادل ظریف قدرت و اتحادها را حفظ کرد.
سلطنت آرتمیسیا نیز با مهارت دیپلماتیک مشخص می شد. او موفق شد تا حدی از استقلال را حفظ کند و در عین حال با امپراتوری قدرتمند ایران همسو بود، تعادلی که نیاز به ظرافت و آینده نگری استراتژیک داشت.
علاوه بر دستاوردهای سیاسی و اقتصادی، آرتمیسیا به خاطر حمایت از هنر و فرهنگ شهرت داشت.
هالیکارناسوس تحت حکومت او شکوفا شد و به عنوان مرکز یادگیری و فرهنگ شهرت یافت.
آغاز جنگ های یونان و ایران
جایگاه آرتمیسیا اول کاریا در تاریخ برای همیشه با نقش استراتژیک و شجاعانه او در جنگ های یونان و ایران، به ویژه نبرد سالامیس در سال 480 قبل از میلاد مشخص شده است.
او به عنوان متحد خشایارشا یکم پادشاه ایران، ناوگان پنج کشتی خود را رهبری می کرد و او را تنها زن در میان فرماندهان نظامی خشایارشا بود.
علیرغم اینکه کاریا یک دولت تابع امپراتوری ایران بود، شرکت کاریا در جنگ اجباری نبود.
با این حال، آرتمیسیا با نشان دادن وفاداری خود به خشایارشا، و شاید مهمتر از آن، زیرکی و شجاعت تاکتیکی خود را انتخاب کرد.
هرودوت، مورخ یونانی باستان، خاطرنشان کرد که او قبل از نبرد سالامیس مفیدترین توصیه را به پادشاه ایران داده است.
در برابر مشاوره مشاوران مرد خود که پیشنهاد حمله کامل را دادند، آرتمیسیا از محاصره دریایی دفاع کرد که یونانیان را به موقعیت نامطلوب وادار کند.
خشایارشا توصیه های او را نادیده گرفت و به نبرد فاجعه بار سالامیس منجر شد.
نقش او در نبرد سالامیس
در طول نبرد، مهارت تاکتیکی و جسارت آرتمیسیا به منصه ظهور رسید. در تلاش برای فرار از تعقیب و گریز آتنی ها، او به خدمه خود دستور داد تا یک کشتی ایرانی دوستانه را مهار کنند و باعث شد آتنی ها تصور کنند که او در کنار آنها است و تعقیب آنها را متوقف کنند.
این مانور نه تنها جان او را نجات داد، بلکه باعث شد خشایارشا که از دور نبرد را مشاهده می کرد، اظهار کند: "مردان من زن شده اند و زنان من مردان.
نبرد سالامیس با شکست قاطع ایرانیان به پایان رسید که نقطه عطفی در جنگ بود.
آرتمیسیا یک بار دیگر عاقلانه به خشایارشا توصیه کرد و به او توصیه کرد که به آسیا عقب نشینی کند و در عین حال نیرویی را در یونان پشت سر بگذارد، توصیه ای که او این بار ترجیح داد از آن پیروی کند.
بنابراین، درگیر شدن آرتمیسیا در جنگ‌های یونان و ایران، گواهی بر دلاوری و شجاعت استراتژیک اوست. 
درمنه کاریا در سالامیس درمنه کاریا در سالامیس.  مهارت های تاریخ
رابطه با خشایارشا
رابطه درمنه اول کاریا با خشایارشا یکم پادشاه ایران بخشی جدایی ناپذیر از روایت تاریخی او و جنبه مهمی از حکومت او بود.
درمنه به دلیل موقعیت کاریا در قلمرو وسیع ایران، تابع امپراتوری ایران بود.
با این حال، رابطه او با خشایارشا فراتر از روابط معمولی شاه رعیت بود، زیرا او به عنوان مشاور مورد اعتماد پادشاه ایران ظاهر شد.
به گفته هرودوت مورخ، خشایارشا پس از سالامیس، آرتمیسیا را بسیار ارج می‌نهاد و اغلب از او مشورت می‌گرفت.
توصیه‌های او، اگرچه همیشه مورد توجه قرار نمی‌گرفت، به طور مداوم درست بود و درک عمیقی از چشم‌انداز ژئوپلیتیکی را نشان می‌داد.
توصیه آرتمیسیا به خشایارشا پس از شکست ایران در سالامیس، نمونه بارز بینش استراتژیک اوست.
او توصیه کرد که به آسیا عقب نشینی کند و ژنرال خود مردونیوس را مسئول لشکرکشی یونانیان بگذارد و خطرات احتمالی پادشاه و امپراتوری ایران را درک کند.
خشایارشا از او نصیحت کرد، تصمیمی که مسلماً او را نجات داد و به امپراتوری ایران اجازه داد علیرغم از دست دادن قدرت خود را حفظ کند.
بنابراین، رابطه درمنه با خشایارشا اول با احترام و اعتماد متقابل مشخص شد.
به عنوان زنی در حوزه‌ای عمدتاً مردانه، نقش مشاور نزدیک او به یکی از قدرتمندترین پادشاهان جهان باستان، بر هوش، شجاعت و موقعیت منحصربه‌فردی که او در تاریخچه تاریخ داشت، تأکید می‌کند.
مرگ و جانشینی او
مانند بسیاری از زندگی آرتمیسیا اول کاریا، شرایط مرگ او تا حدودی در مه دوران باستان پوشانده شده است.
منابع تاریخی تاریخ دقیق یا علت مرگ او را ارائه نمی دهند، اگرچه عموماً اعتقاد بر این است که او در حدود سال 460 قبل از میلاد یا پس از آن در آرامش درگذشت.
میراث حکومت او، با این حال، از طریق پسرش پیسیندلیس، که جانشین او به عنوان حاکم هالیکارناسوس شد، زنده ماند.پیسیندلیس به اتحاد مادرش با ایران ادامه داد و رونق دولت شهر را حفظ کرد.
حکومت او، اگرچه به اندازه آرتمیسیا معروف یا از نظر نظامی مهم نبود، با ثبات و رشد اقتصادی مشخص بود.
پسر پیسیندلیس، لیگدامیس دوم، نیز رهبری هالیکارناسوس را بر عهده گرفت و سلسله سلاطین خانواده را ادامه داد.
تحت حکومت لیگدامیس دوم بود که یکی از عجایب هفتگانه جهان باستان، مقبره هالیکارناسوس، ساخته شد.
بنابراین، در حالی که جزئیات مرگ آرتمیسیا روشن نیست، تأثیر او در حاکمان متوالی هالیکارناسوس مشهود بود.
از طریق پسر و نوه‌اش، ذکاوت سیاسی و تعهد او به شکوفایی دولت-شهرش زنده ماند و میراث او را در تاریخ باستان تثبیت

آثار فرهنگی ،ادبی،وتاریخی روانشاد دکتر الله کرم لیراوی

📗🖌

دکتر الله کرم لیراوی نویسنده  بزرگ تاریخ جنوب 

اولین نویسنده کتاب تاریخ بلوک  لیراوی ..و بندر دیلم 

 تحقیقات و‌مقالات و مصاحبه های رادیویی و تلویزیونی ایشان  در خصوص منطقه باعث شد رد پایی برای دیگران ایجاد شود.

سال  ۱۳۴۸  به راهنمایی یک معلم سپاه دانشی  فرهنگ عامه را جمع آوری می کرده  وبرای رادیو بوشهر می فرستاده و شبهای شنبه از رادیو پخش می شده 

و ۱۳۵۵ رسما عضو افتخاری واحد فرهنگ عامیانه صدا و سیمای آن زمان شد.

 دکتر لیراوی فقید ...

درسال۱۳۶۸  اولین کتابش  را به نام 

🔰🖊️

« دهستان من لیراوی » منتشر کرد. تا آنروز هیچ کتابی در مورد تاریخ لیراوی منتشر نشده بود. 

دومین کتاب را به نام « گویش و ادبیات مردم شهرستان دیلم و لیراوی » رادرسال ۱۳۸۰ منتشر کردند.

البته چندین سال  قبل تحقیق وپژوهش اثرفوق را آغاز کرده بودند.؛

این کتاب را بسیاری از گویش شناسان ایران می شناختند ودرپی تهیه ی حداقل یک نسخه ازآن بوده اند؛

لازم به ذکر است ایشان  ۲۱ کتاب منتشر کرده و از هیچکس  در خواست کمک  مالی  نکرده بود  کتابهای   منتشر شده 

زنده یاد دکترالله کرم لیراوی 

----------📚📚🖊️

۱) قصه های زیبای جنوب 

۲)۷۰ ورزش، بازی و سرگرمی -در فرهنگ بومی و سنتی

۳) هنرهای محلی، وسایل قدیمی، کارهای دستی  -در فرهنگ بومی و سنتی

۴) غذاها، شیرینی ها و پوشاک ها  -در فرهنگ بومی و سنتی

۵) گیاهان دارویی و خوراکی  -در فرهنگ بومی و سنتی

۶) ضرب المثل ها، چیستان ها، تکیه کلام ها  -در فرهنگ بومی و سنتی

۷) ۶۰ قصه، حکایت، متل  -در فرهنگ بومی و سنتی

۸) نوحه خوانی و نوحه سرایی  -در فرهنگ بومی و سنتی

۹) گویش و ادبیات، فرهنگ مردم دیلم و لیراوی

۱۰) شاهنامه سرایی و گامی در تاریخ معاصر  شهرستان دیلم

۱۱) نیکوکاران مدرسه دار

۱۲) کتابچه ی دهستان من لیراوی۱۳) قوانین و مقررات 

مدارس و مراکز خصوصی در ایران۱۴) حماسه عاشقانه، 

عارفانه فلکناز۱۵)فرهنگیاران و فرهنگ مردم۱۶) راهنمای 

جامع متون اسلامی

۱۷) پژوهش« نگرش دختران دبیرستان به نوع پوشش »

۱۸)شاهنامه خوانی و شاهنامه سرایی

۱۹) هوش مهارت درمانی«جلد یکم»

۲۰) روش مهارت درمانی«جلد دوم »کتاب حاضر 

۲۱)شناختنامه شهرستان دیلم

و اخیرا در مورد طوایف بزرگ بلوک لیراوی و  

کاوی ها  تحقیقاتش را شروع کرده بوده.وچه نانوشته 

هایی که به درخواست  دوستان ونزدیکان قراربودبه 

رشته ی تحریردربیاورد......که آفتاب پرفروغش 

فرونشست تاجاودان بماند.

حسن خواجه گیری 

۱۴۰۰/۲/۹

دکتر الله کرم لیراوی نویسنده بزرگ تاریخ بلوک لیراوی دشت و بندر دیلم و استان اسمانی شد

انا لله و انا الیه راجعون

و هر از گاه در گذر زمان در گذر بی صدای ثانیه های دنیای فانی،جرس کاروان از رحیل مسافری خبر می دهد که در سکونی، آغازی بی پایان را می سراید» درگذشت محقق وپژوهشگر بزرگ تاریخ استان بوشهر  دکتر الله کرم لیراوی تسلیت عرض نموده برای ایشان  از درگاه خداوند متعال مغفرت ، خواهانم .

برای سایر بازماندگان صبر جمیل خواهانم

رسانه اجتماعی  تاریخی. بلوک #لیراوی_دشت

۱۴۰۰/۲/۹

مهاجران کشورهای حوزه خلیج فارس به لیراوی 

خاندان پیر مراد کدخدای باباحسنی

📚🖊️

محل سکونت اولیه کشور کویت 

شهر :القرین 

📚🖊️

تاریخ مهاجرت :،در زمان شیخ مبارک الصباح حاکم کویت .‌ و دروره قاجاردرایران 

📚🖊️

اولین محل سکونت درایران :

 بلوک لیراوی 

داوتی 

در نزدیکی روستای کنونی باباحسنی  

📚🖊️محل سکونت دوم در ایران:خرم آباد 

🔽🔽🔰🔰🔰🔰

لازم به ذکر است پیر مراد بزرگ در خرم آباد فوت شد 

📚🖊️🔰🖊️

محل سکونت سوم در ایران:

مجدا بلوک لیراوی داوتی 

لازم به ذکر است که در اسقرار اولیه این خاندان  در داوتی  یک نزاع رخ داده بود 

پسران پیر مراد بعداز اسقرار مجدا که مصادف با حکومت ناصرالدین شاه قاجار اقدام به خرید اراضی اطراف داوتی و باباحسنی می کنند 

🔰🖊️📚🖊️🔽✡️

محل سکونت چهارم: 

بلوک لیراوی باباحسنی جنوبی

🔰🖊️📚

راویان شهیر٬بنام وآگاه به تاریخ بلوک لیراوی وحیات داوود٬

مرحوم کاشهبازامیریان فرزندکاحسین ازخاندان کاخانعلی حسنعلی عیدی٬

مرحوم امیرحسن خان امیرلیراوی فرزندآقاخان ازخاندان کاشهقلی حسنعلی عیدی

حمل حنازه به شهرهای مذهبی عراق

کاروان حمل جنازه در بلوک لیراوی مرحوم کربلایی خداکرم عموی دکتر خلیفه زاده جنازه به شهرهای مذهبی ایران وعراق حمل می کرده 

شهرهای مذهبی عراق ، در گذر تاریخ، مقصد کاروان‌های مختلفی از ایران و همینطور  #بنادر جنوب  بوده‌اند،  اما در میان آن‌هایی که به نیت تجارت یا زیارت می‌آمده‌اند، کاروان‌هایی هم بوده‌اند که با خودشان محموله‌هایی متفاوت همراه داشته‌اند. «کاروان‌های حمل جنازه،» پیکر افرادی را که مایل بودند در جوار مزارهای مذهبی، دفن شوند، با خود از مقاصد دور و نزدیک به این شهرها می‌آوردند.

در منابع تاریخی  اشاره شده که این کار ، ابتدا در میان پادشاهان، علما و بزرگان دولتی و حکومتی متداول بود و پس از عصر صفوی در میان عامه مردم به ویژه ثروتمندان رواج یافت. اما شاید بپرسید که اجساد مردگان چطور از راه‌های دور و دراز، به مقصد می‌رسیده است؟ اسناد نشان می‌دهد که؛ عمده این جنازه‌ها نمدپیچی می شده و در ادامه آن را با دو میله از پهلو محکم می کردند و آن گاه به صورت افقی به روی قاطر می گذاشتند.به نظر می‌رسد که این کاروانهای حاوی  اموات از بنادر در مواقعی خاص از سال به سوی عراق حرکت می‌کردند و قبل از آن مرده را در قبرهای  معروف به قبرهای امانتی نگهداری میکردند و در زمان حرکت کاروان حمل جنازه ، نبش قبر کرده و جنازه را نمد پیچی و به سوی عراق حرکت می‌کردند، تعرفه ی حمل اموات و حق الورود و گاها مالیات هر مسیر متفاوت بوده ،لیدی شیل همسر وزیر مختار انگلیس بود که در اوایل سلطنت ناصرالدین‌شاه در ایران حضور داشت. او درباره کاروان‌های حمل مردگان نوشته است: «در میان این کاروان، قاطرهایی را مشاهده کردیم که جعبه های چوبی باریک و درازی را در دو طرف آن ها به صورت افقی بسته بودند و از این جعبه ها بوی مشمئز کننده‌ای به مشام می‌رسید. بعد از پرسش از کاروانیان معلوم شد که این جعبه ها حاوی اجسادی است که در حین حرکت کاروان از شهرهای مختلف ایران جمع آوری شده و اکنون برای دفن به سوی کربلا برده می شود... . حمل جنازه از ایران به کربلا و یا شهرهای همسایه اش مثل کوفه و مشهد علی (نجف) مبالغ هنگفتی از در آمد ایرانی‎ها را هر ساله به جیب عثمانی ها سرازیر می کند. »

همچنین در سفرنامه دکتر پولاک آمده که «قیمت هر مکان بستگی دارد به تقدس آن جا و دیگر دوری و نزدیکی به بقعه امام یا امامزاده (صحن) و بین پنج تومان تا دو هزار تومان برآورد می شود. از آن گذشته، مقام و موقعیت اجتماعی متوفی نیز در تعیین قیمت تأثیر دارد، گاهی کسان و نزدیکان یک صاحب‌منصب عالی‌مقام برای این که در مقابل درخواست‌های بیجا قرار نگیرند؛ جسد را به صورت ناشناس به کربلا حمل و در آن جا دفن می‌کنند..»

.

تصویر کاراون حمل جسد از سفرنامه مادام دیولافوا

نقد وبرسی کتاب هفت شهر لیراوی وبندردیلم 

موضوع :اسلجان 

وبندر دیلم
فصل سوم کتاب
اسلجان 

طبق شواهد اسناد  تاریخی  اسلجان  یکی از رستاق های شهر سینیز  بوده است.

ادریسی در نزهت المشتاق اسلجان را قریه ای از توابع سینیز دانست

 نویسنده  کتاب  هفت شهر  لیراوی وبندر دیلم  در فصل سوم  به اشتباه  محل اسلجان را اطراف روستای شهر بیرون  (شهر ویران) دانسته آن هم به  دلیل  وجود آثار سفال و  آب انبار های اطراف  شهر ویران .وجود دارد.

بندر تاریخی لولوتین

بندر لولوتین در زمان سلطه پرتقالی ها از مهمترین بنادر شمال خلیج فارس بوده...

ادامه دارد 

کوه بیکس نماد لیراوی

کوه بیکس با آثار بجامانده تاریخی

• 
• 

نبرد ممسنی ها در فلعه گلاب

در سال 1836 م. در زمان محمدشاه قاجار بود که ولی خان ممسنی و فرزندش باقر خان با هواداران خود بر علیه قدرت مرکزی قیام کردند. فیروز میرزا نصرت الدوله به همراه معتمدالدوله برای دستگیری این دو شورشی عازم قلعه «گل» و دژ «گلاب» کهگیلویه شدند و به آن یورش بردند.

باقر خان و ولی خان به همراه تمامی زنان و فرزندان خود و هوادارانشان در قلعه گل پناه گرفته بودند ولی قلعه گلاب که مشرف بر قلعه ی گُل بود توسط خواجه حسین گلابی تسلیم شد.

سربازان قلعه_گلاب که تسلیم شده بودند به اتفاق سربازان فیروز میرزا و...تفنگ خود را به سمت قلعه گل گرفتند و عرصه را بر ولی خان و باقر خان تنگ کردند!!

هنگامی که سربازان و یاران ولی خان، محاصره را تنگ دیدند و شکست خود را حتمی یافتند، زنان جوان آنها ، دو به دو ، گیسوان  را در هم گره زده و  از فراز قلعه گل که حداقل ۵۰۰ ذراع بلندی داشت، خود را به پایین پرتاب کردند تا اسیر نشده و بی سیرتی دامن آنها را نگیرد.

بقیه آنها به همراه باقر خان و یارانش توسط فیروز میرزا و نصرت ادوله اسیر گشته و آنها را  دست بسته به شیراز آوردند. در دروازه ی باغشاه شیراز ، برجی ساخته شد و تمام این اسیران را به همراه  حدود ۸۰ تن ازهواداران آنها که از منطقه ی «شول جوزگ کامفیروز» بودند وارد این برج کردند.

سپس سوراخهایی در این برج ایجاد کردند و سر تمامی این اسیران را از این سوراخها بیرون آورده و تا چندین روز به همین منوال نگاه داشتند. برخی از اهالی شیراز از روی دلسوزی کمی آب و غذا به این  سرهای بیرون آمده از سوراخهای برج، می دادند تا اینکه سرانجام تمامی آنها به دیار باقی شتافتند.

.

منبع:

#فارسنامه_ناصری ، #میرزاحسن_فسایی ، گفتار اول، ص۲۹۳

قلعه آقاخان واقع در روستای حصار

بلوک لیراوی قلعه آقاخان روستای حصار