کاروان حمل جنازه در بلوک لیراوی مرحوم کربلایی خداکرم عموی دکتر خلیفه زاده جنازه به شهرهای مذهبی ایران وعراق حمل می کرده
شهرهای مذهبی عراق ، در گذر تاریخ، مقصد کاروانهای مختلفی از ایران و همینطور #بنادر جنوب بودهاند، اما در میان آنهایی که به نیت تجارت یا زیارت میآمدهاند، کاروانهایی هم بودهاند که با خودشان محمولههایی متفاوت همراه داشتهاند. «کاروانهای حمل جنازه،» پیکر افرادی را که مایل بودند در جوار مزارهای مذهبی، دفن شوند، با خود از مقاصد دور و نزدیک به این شهرها میآوردند.
در منابع تاریخی اشاره شده که این کار ، ابتدا در میان پادشاهان، علما و بزرگان دولتی و حکومتی متداول بود و پس از عصر صفوی در میان عامه مردم به ویژه ثروتمندان رواج یافت. اما شاید بپرسید که اجساد مردگان چطور از راههای دور و دراز، به مقصد میرسیده است؟ اسناد نشان میدهد که؛ عمده این جنازهها نمدپیچی می شده و در ادامه آن را با دو میله از پهلو محکم می کردند و آن گاه به صورت افقی به روی قاطر می گذاشتند.به نظر میرسد که این کاروانهای حاوی اموات از بنادر در مواقعی خاص از سال به سوی عراق حرکت میکردند و قبل از آن مرده را در قبرهای معروف به قبرهای امانتی نگهداری میکردند و در زمان حرکت کاروان حمل جنازه ، نبش قبر کرده و جنازه را نمد پیچی و به سوی عراق حرکت میکردند، تعرفه ی حمل اموات و حق الورود و گاها مالیات هر مسیر متفاوت بوده ،لیدی شیل همسر وزیر مختار انگلیس بود که در اوایل سلطنت ناصرالدینشاه در ایران حضور داشت. او درباره کاروانهای حمل مردگان نوشته است: «در میان این کاروان، قاطرهایی را مشاهده کردیم که جعبه های چوبی باریک و درازی را در دو طرف آن ها به صورت افقی بسته بودند و از این جعبه ها بوی مشمئز کنندهای به مشام میرسید. بعد از پرسش از کاروانیان معلوم شد که این جعبه ها حاوی اجسادی است که در حین حرکت کاروان از شهرهای مختلف ایران جمع آوری شده و اکنون برای دفن به سوی کربلا برده می شود... . حمل جنازه از ایران به کربلا و یا شهرهای همسایه اش مثل کوفه و مشهد علی (نجف) مبالغ هنگفتی از در آمد ایرانیها را هر ساله به جیب عثمانی ها سرازیر می کند. »
همچنین در سفرنامه دکتر پولاک آمده که «قیمت هر مکان بستگی دارد به تقدس آن جا و دیگر دوری و نزدیکی به بقعه امام یا امامزاده (صحن) و بین پنج تومان تا دو هزار تومان برآورد می شود. از آن گذشته، مقام و موقعیت اجتماعی متوفی نیز در تعیین قیمت تأثیر دارد، گاهی کسان و نزدیکان یک صاحبمنصب عالیمقام برای این که در مقابل درخواستهای بیجا قرار نگیرند؛ جسد را به صورت ناشناس به کربلا حمل و در آن جا دفن میکنند..»
.
تصویر کاراون حمل جسد از سفرنامه مادام دیولافوا